Armenhuis Midlaren

Inleiding

Een in 1835 in Ambachtelijk-traditionele stijl gebouwd, voormalig ARMENHUIS aangeduid door middel van een gevelsteen als “Diaconie Armenhuis”. Het armenhuis werd derhalve indertijd gesticht in opdracht van de kerk. Een tweede gevelsteen vermeldt dat het pand is herbouwd in 1924 in opdracht van ‘De Kerkeraad’. Een derde gevelsteen geeft aan dat in 1987 een verbouwing is uitgevoerd in opdracht van de Provincie Drenthe.
Momenteel zijn in het gebouw woningen ondergebracht, en zijn ook de voormalige schuurruimten aan de beide uiteinden van het gebouw in gebruik als woonruimte.
Het langgerekte gebouw staat op een zeer beeldbepalende locatie in het buitengebied van Midlaren in de lengterichting langs de weg. De woningen hebben een ondiepe voortuin direct langs de doorgaande weg van Zuidlaren naar Midlaren. Het voorerf is gedeeltelijk voorzien van een keienbestrating.
Vanwege diverse niet originele wijzigingen aan achtergevel en achterste dakschild valt de zuidwestelijk gelegen achterzijde van het pand niet onder de provinciale bescherming. Tegenover het pand, aan de overzijde van de straat, staan enkele oude eiken die deel uitmaken van de wegbeplanting langs de Groningerstraat.

Omschrijving

Een uit 1 bouwlaag bestaand voormalig ARMENHUIS op rechthoekige plattegrond dat is opgetrokken in een rode baksteen, aan de voorzijde ter plaatse van de voorgevel van de woningen op een grijze pleisterplint. Daarnaast aan beide uiteinden van het bouwblok een rechthoekige uitbouw onder lessenaarsdak, waardoor een verbreding van de zijgevels ontstaat. Het geheel wordt gedekt door een schilddak belegd met een gesmoorde platte Friese pan; 4 gemetselde rechthoekige nokschoorstenen; decoratieve houten makelaar; zinken bakgoot op gootbeugels; 6 niet originele dakvensters in het noordoostelijk dakschild; windveer ter plaatse van de uitbouwen aan de voorzijde.
De voorgevel wordt geleed door tien 6-ruits schuifvensters voorzien van houten onderdorpel;
geprofileerde kozijnen; getoogde bovendorpel; betonnen latei. Verder zes houten paneeldeuren voorzien van bovenlicht; geprofileerd kalf geprofileerd kozijn; getoogde bovendorpel; betonnen latei; houten onderdorpel. Langs de bovenzijde van alle gevels zijn smeedijzeren staadfankers aangebracht. Aan beide zijden is in de voorgevel tegen de uitbouw een opgeklampte baander aangebarcht, waarvan de ene deur is voorzien van een opgeklampte loopdeur en de andere deur van een staand 4-ruits venster. In de voorgevel van de uitbouw een getoogd ijzeren 2-ruits venster voorzien van hanenkam en gemetselde lekdorpel.
De noordwestelijke zijgevel en de zuidoostelijke zijgevel worden beide geleed door een opgeklampte deur onder strekkenlaag en drie niet originele staande vensters.

Waardering

Het woonblok is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• het voormalige armenhuis vertegenwoordigt hoge cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van sociale geschiedenis van Drenthe in relatie tot de kerkelijke armenzorg vanaf het begin van de negentiende eeuwArchitectuurhistorische waarde:
• vanwege de waarde van het armenhuis uitgevoerd als een rij woningen met aan de uiteinden schuurruimten met vroeg negentiende eeuwse oorsprong maar met uiterlijke kenmerken van de ingrijpende verbouwing uit 1924 als bijzondere uitdrukking van woonhuisarchitectuur in Ambachtelijk-traditionele trant in Drenthe;

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de bijzondere betekenis van het woonblok voortkomend uit de zeer beeldbepalende situering aan de oude doorgaande weg in het open buitengebied bij Midlaren

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van de hoofdvorm, de voorgevel en het voorste dakschild van het woonblok;
• vanwege de waarde van het woonblok in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige context en het bebouwingsbeeld van de omgeving

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke van zeldzaamheid van het armenhuis in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken