Directiewoning kalkzandsteenfabriek

Inleiding

De kalkzandstenen DIRECTIEWONING is gebouwd in 1920 oorspronkelijk samen met vier andere vrijstaande woningen en een rijtje kleinere huizen op het terrein van de in 1904 opgerichte kalkzandsteenfabriek ‘Albino’, van de firma ‘N.V. Kalkzandsteenfabriek van R. Roelfsema’, voorheen ‘Maathuis en Zonen. De provinciale bescherming betreft de samenhang tussen de dienstwoningen met de huisnummers 20, 21-22 en 23. Het pand ligt vrijstaand op het perceel, in de rooilijn, aan doorgaande weg en de Drentse Hoofdvaart. Aan de zuidzijde bevindt zich de toegang tot de fabriek en aan de noordzijde bevindt zich de woning met huisnummer 20. De tuin is gelegen aan de west- en zuidzijde waar ook twee grote bomen, een pergola en een lage schutting staan.

Omschrijving

De voormalige DIRECTIEWONING heeft een samengestelde plattegrond met een bouwlaag en is gedeeltelijk onderkelderd. Het schilddak is gedekt met oranjerode Tuiles du Nord dakpannen (vermoedelijk niet de oorspronkelijke, de dakkapel aan de voorzijde is verdwenen en de pironen zijn niet teruggeplaatst). De dakgootlijst heeft rondom het gebouw een kleine overstek die ondersteund wordt door houten klossen. Vier gemetselde schoorstenen met pijp bevinden zich aan drie zijden in de dakschilden, uitgezonderd de zuidkant. Verder zijn er op het dak vijf recente dakvensters en een originele houten dakkapel met dubbel venster en dakpannen.
In een risaliserende voor(west)gevel bevindt zich een groot drielichts staand venster waarboven drieruits en zesruits bovenlichten met geelgekleurd glas, en een decoratieve omlijsting van rode kalkzandsteen. De dakopbouw heeft een getrapt dubbelvenster met afzaat, geprononceerde pilasterachtig metselwerk aan weerszijden en verticaal getand strokenhout in de topgevel. De dakgootlijst wordt op een punt ondersteund door een korbeel en een hanglijst.
De dakopbouw in de noordelijke zijgevel komt vanuit geprononceerde gemetselde geleding, niet originele staande vensters onder een getrapte verticale strokenhouten topgevel met tandenlijst. In de uitbouw van de zuidelijke zijgevel met een verlaagd dakschild bevindt zich de entree, rondom staande vensters en een decoratieve strekkenlaag.
De gevel is opgetrokken in wit en rozerode kalkzandsteen op een donkergrijs gemetseld trasraam met een iets uitkragende schuine gemetselde lijst. Het trasraam is aan de voorzijde en de zuidzijde gestuct en in een grijze kleur geschilderd. Gevelgeleding bestaat rondom uit een rode gemetselde speklaag, één van getand siermetselwerk, boven de vensters bevinden zich strekken van bakstenen in rood en wit.
Ook rondom, behalve in de achtergevel: een fries van een houten raamwerk met verticaal strokenhout. In de voorgevel(oost) zijn in 1993 nieuwe ramen geplaatst in de oorspronkelijke vensteropeningen. In deze gevel bevindt zich centraal de hoofdentree.
De geleding van de noordelijke zijgevel bestaat uit een pilasterachtige, iets geprononceerd gemetselde schoorsteen en een kruisvenster met een twee keer zesruits bovenlicht met geelgekleurd glas.
In de achtergevel bevinden zich boven dichtgemaakte vensteropeningen gekleurde strekken en een speklaag.
De zuidelijke zijgevel heeft en venster met een 8-ruits bovenlicht, een venster met een zesruits bovenlicht en een dubbelvenster met een bovenlicht, het trasraam verhoogd zich hier en sluit aan op onderkant van het venster als waterlijst. Onder dit raam bevinden zich twee keldervensters.
De entree aan de zuidzijde is een houten strokendeur met klopper, vensteromlijsting en rolwerk van rode kalkzandsteen en een stoep van tegels. In de voorgevel zit een houten voordeur met twee vensters, een bovenlicht een stoep van twee treden. Over de hele breedte van achtergevel is een doosvormige aanbouw gemaakt. Verder is er als bijgebouw een garage; beide vallen niet onder provinciale bescherming.

Waardering

De directiewoning is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde:

• de directiewoning behorende bij de kalkzandsteenfabriek ‘Albino’, van de firma ‘N.V. Kalkzandsteenfabriek van R. Roelfsema’ vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een bedrijfsmatige dienstwoning uit 1920, en vanwege de relatie met de industriële ontwikkeling van Drenthe

Architectuurhistorische waarde

• als bijzondere uitdrukking van een dienstwoning gebouwd als villa in 1920 in Overgangsarchitectuur
• vanwege het voor het complex van de kalkzandsteenfabriek kenmerkende, innovatieve materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering in Overgangsarchitectuur

Stedenbouwkundige / ensemblewaarde

• vanwege de betekenis van de directeurswoning als essentieel historisch-functioneel complexonderdeel van het fabrieksensemble (met de dienstwoningen Roelfsema Rzn-weg 20 en 23) die als uitdrukking van de industriële ontwikkeling van Drenthe in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is;
• vanwege de beeldbepalende ligging van de directiewoning aan de Drentse Hoofdvaart die van cultuurhistorisch belang is als historisch-infrastructurele ontwikkelingsas van Drenthe

Gaafheid / authenticiteit

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van (delen van) het exterieur van de dienstwoning;
• vanwege de waarde van de dienstwoning in relatie tot de redelijke mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld van de omgeving

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de dienstwoning in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken