stadsvilla

Inleiding

De STADSVILLA is gebouwd omstreeks 1895 in de stijl van de Neorenaissance. De vrijstaande villa ligt in de rooilijn aan de doorgaande weg op de kruising van het Zuideinde met de Stationsweg in het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/ Wilhelmina-park met huisvesting voor de stedelijke burgerij en elite in de periode ruwweg tussen 1880-1920.
De villa vormt een ensemble met de naastgelegen stadsvilla Zuideinde 53 die eveneens is aangewezen als provinciaal monument. Het erf bevindt zich voornamelijk aan de zuid- en west-zijde. De tuin wordt afgeschermd door een hoge haag.De oorspronkelijke tuinaanleg is niet meer aanwezig. Het originele smeedijzeren HEKWERK aan voorzijde langs de straat begrenst het perceel.

Omschrijving

De STADSVILLA heeft een samengestelde plattegrond, twee bouwlagen en een afgeknot schilddak dat is gedekt met gesmoorde Tuiles du Nord dakpannen. Zowel langs de oostelijke als de westelijke zijgevel bevindt zich een uit de gevel uitkragende hoog opgemetselde schoorsteen op natuurstenen consoles met natuurstenen speklagen. Op het dak aan de oostzijde staan twee gemetselde nokschoorstenen met schoorsteenpijp. De geprofileerde gootlijst vormt samen met de daklijst een decoratieve kroonlijst met een houten bakgoot op decoratieve houten consoles. Hanglijsten, panelen en decoratieve getande hoeklijst vormen samen het fries. Er is een zinken hemelwaterafvoer met zinken vergaarbakken. De dakkapel in het zuidelijke dakschild van het risaliserende gedeelte van de voorgevel heeft een zadeldak en een rijk gedecoreerde omlijsting met wangen, een kroonlijst en een halfrond fronton met een decoratief timpaan met schelpmotief en aan de zijkant een geprofileerde gootlijst.
De gevels zijn opgetrokken in een rode baksteen op een natuurstenen plint. De begane grond is geleed door staande vensters, (deels) getoogd bovenlicht, een segmentboog met natuurstenen aanzet- en sluitsteen met diamantkop. Op de eerste verdieping bevinden zich staande vensters onder segmentboog met decoratief mestelwerk in het boogveld. Verder worden de gevels geleed door decoratieve natuurstenen elementen met diamantkoppen onder de vensters tussen een natuurstenen cordonlijst, natuurstenen lekdorpels die doorlopen in een waterlijst. Naast de vensters bevinden zich ongedecoreerde neggen en op de hoeken van de gevels gedecoreerde natuurstenen neggenblokken met diamantkop.
De achtergevel is minder gedecoreerd, heeft geen gedecoreerde daklijst of speklagen en wordt onder meer geleed door drie T-vensters met bovenlicht. In de westelijke zijgevel zit ter decoratie een cirkelvormig siermotief van metselwerk en sluitstenen. De oostgevel heeft een dichtgemetselde deur en venster, een getoogd vensters met traliewerk, muurankers en een entree met deur en bovenlicht.
Voor het risaliserende deel van de voor(zuid)gevel bevindt zich een rechthoekige erker met een drielichts venster waarvan de middelste getoogd is, een boogveld en een segmentboog heeft die uitloopt in een strek boven de zijvensters. Erboven bevindt zich een balkon met decoratief houten hekwerk (opnieuw aangebracht, voorheen eenvoudig metalen hekwerk).
Het drielichts venster heeft dubbele houten balkondeuren, met siermetselwerk in boogveld, een segmentboog die uitloopt in een strek.
Boven de uitgebouwde entree aan de zuidoostzijde zit een balkon met decoratief houten hekwerk. Tegen de achter(noord)gevel is een rechthoekige houten serre aangebracht op een natuurstenen basement, het heeft een zinken lessenaarsdak, een decoratieve houten betimmering van de nok aan de westzijde, waaronder groep van zes smalle rondboogvensters met gekleurd glas in lood, onderling geschieden door deelzuiltjes.
Het risaliserende verhoogde gedeelte van de achter(noord)gevel heeft een plat dak, een geprofileerde daklijst en twee grote, boven elkaar aangebrachte getoogde drielichtvensters voorzien van een floraalmotief in het glas, onder een segmentboog met natuurstenen lekdorpel.
De entree is gelegen aan de oostzijde van de voorgevel. Een open portiek met een natuurstenen stoep bestaande waarvoor een gietijzeren rooster in het metselwerk is ingelegd. De portiek is bekleed met geglazuurde decoratieve tegels met aan de voorzijde een gemetseld drielichtvenster zonder glas onder een segmentboog met aanzet- en sluitsteen, een gedecoreerde/ geprofileerde natuurstenen onderdorpel, een houten paneeldeur met een dubbel staand getoogd venster met een smeedijzeren sierrooster, een geprofileerd kalf, een natuurstenen neut en een natuurstenen briefopening. Het originele smeedijzeren HEKWERK aan voorzijde langs de straat begrenst het perceel.
Aan de achter(noord)zijde bevindt zich een gemetselde platte rechthoekige aanbouw van bruinrode baksteen met een geprofileerde daklijst, een entree met niet originele deur en een bovenlicht. Verder een niet originele grote rechthoekige aanbouw onder zadeldak en een rechthoekige platte houten aanbouw die buiten de provinciale bescherming vallen.

Waardering

De stadsvilla met hekwerk is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• de stadsvilla met hekwerk vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de huisvesting van de stedelijke elite in Drenthe

Architectuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de stadsvilla met hekwerk gebouwd omstreeks 1895 als bijzondere uitdrukking van woonhuisarchitectuur in de stijl van de Neorenaissance in Drenthe;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende en zorgvuldige detaillering in de stijl van de Neorenaissance

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de bijzondere betekenis van de stadsvilla met hekwerk voortkomend uit de zeer beeldbepalende situering op de kruising van het Zuideinde met de Stationsweg in het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark
• vanwege de ensemblewaarde met de vergelijkbare, naastgelegen stadsvilla Zuideinde 53 die eveneens is aangewezen als provinciaal monument

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van de stadsvilla en het hekwerk;
• vanwege de waarde van de stadsvilla in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld binnen het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de stadsvilla met hekwerk in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken