Dwarshuis Roderwolde

Inleiding

Een rond 1890 in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant gebouwd DWARSHUIS met later aangebouwde schuur. Het voorhuis kent decoratieve elementen in sobere Neorenaissancistische stijl. De aangebouwde schuur stamde oorspronkelijk uit de jaren twintig. De huidige schuur is waarschijnlijk rond 1990 in de oude vorm opnieuw opgebouwd, maar komt vanwege onvoldoende ouderdom niet voor provinciale bescherming in aanmerking. Wel draagt de schuur bij tot de beleving van de oorspronkelijke hoofdvorm van de boerderij. Het pand staat op een uit cultuurhistorisch oogpunt gezien belangrijke plek in het dorp nabij de rijksmonumentale kerk en (schuin) tegenover het café dat eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument. Het pand ligt vrijstaand en teruggerooid op een sober ingericht erf passend bij de oorspronkelijke agrarische functie van de boerderij. Onderdeel van het erf is een forse rode beuk. Verder wordt het oorspronkelijke agrarische karakter van het pand nog versterkt door haar ligging temidden van de weilanden. Kenmerkend is tevens de nokrichting van de schuur van de boerderij die de verkavelingrichting volgt en niet die van de Hoofdstraat.

Omschrijving

Het uit 1 bouwlaag bestaande en gedeeltelijk onderkelderde en op rechthoekige plattegrond gebouwde DWARSHUIS is opgetrokkken in rode baksteen op een grijs gepleisterde plint. Het pand wordt gedekt door een afgeknot schilddak waarop een zwart geglazuurde gegolfde Friese pan. In het noordelijk-, zuidelijk- en oostelijk dakschild zjn niet originele dakvensters aangebracht. In het noordelijk- en zuidelijk dakschild een tot nokhoogte opgemetselde schoorsteen met uitkragende rand. Rondom het gehele pand een kroonlijst met bakgoot, die alleen wordt onderbroken door het verhoogde middenrisaliet in de voorgevel. In dit middenrisaliet bevindt zich de entree met daarboven een gemetselde dakkapel onder flauw zadeldak. De dakkapel heeft een segmentboogvormige gevelbeëindiging onder een strekkenlaag van bruin/rode baksteen met in het midden een van dezelfde steen gemetseld uitkragend verticaal vlak. Daaronder een porte brisee onder gepleisterde segmentboog met sluitsteen met diamantkop; verticale invulling boogveld. Daarvoor een houten balkon met houten balustrade, steunend op houten korbeel.
In de symmetrische voorgevel bevindt zich aan weerszijden van de entree een T-venster met bovenlicht; wit gepleisterde segmentboog; sluitsteen met diamantkop; siermetselwerk van rode, blauwe en gele baksteen in boogveld. In de zijgevels smallere T-vensters die verder identiek zijn aan die in de voorgevel.
De in het midden van de voorgevel in een segmentboogportiek gelegen entree bestaat uit een originele vleugeldeur voorzien van houtsnijwerk en smeedijzeren sierroosters; geprofileerd kalf; natuursteen onderdorpel en neut; bovenlicht met glas-in-lood achter niet origineel voorzetraam; gemetseld plafond van als strek verwerkte baksteen; siermetselwerk van rode, blauwe en gele baksteen in boogveld; gepleisterde segmentboog; sluitsteen met diamantkop; vloer ingelegd met witte en rode plavuizen; originele koperen trekbel.

Waardering

De boerderij is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de dwarshuisboerderij als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse boerenbedrijf omstreeks 1900

Architectuurhistorische waarde

• als representant van een dwarshuisboerderij uit omstreeks 1890 met voorhuis in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant met decoratieve elementen in een sobere Neorenaissancistische stijl.
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende detaillering van het voorhuis van de boerderij in een sobere Neorenaissancistische stijl.

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de zeer beeldbepalende ligging van de boerderij aan de Hoofdstraat nabij de rijksmonumentale kerk en (schuin) tegenover het café dat eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument, en als belangwekkend agrarisch onderdeel van de oorspronkelijke bebouwingsstructuur binnen het cultuurhistorisch waardevolle gebied van Roderwolde en omgeving
• vanwege de samenhang van de boerderij met het voorerf met sober karakter passend bij de (voormalige) agrarische functie van de boerderij

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het voorhuis van de boerderij en het voorerf met
• sober karakter passend bij de agrarische functie van de boerderij
• vanwege de waarde van de boerderij in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld in het cultuurhistorisch waardevolle gebied van Roderwolde en omgeving

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de dwarshuisboerderij in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken