“Kostverloren”
Inleiding
De boerderij genaamd “Kostverloren” is uitgevoerd als DWARSHUISBOERDERIJ met dwars op de schuur geplaatst voorhuis en schuur voorzien van een dwarsdeel. Dit boerderijtype is karakteristiek voor het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold. De boerderij is gebouwd in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant. De oorspronkelijke bouw uit 1856 betrof een pastorie/boerderij; in de onderdorpel van de keldervensters bevinden zich de initialen “J.D.A.” en “E.A.A. 1856”. Het bedrijfsgedeelte is in 1876 vervangen getuige de gevelsteen met “M.Alberti 1876” in de oostelijke krimp. Het bedrijfsgedeelte is vervolgens in 1964 verlengd met een ligoxenstal die niet onder de provinciale bescherming valt. Tevens is de westelijke zijgevel verbouwd. De boerderij is beeldbepalend gelegen aan de doorgaande weg in het buitengebied van Ruinerwold. Ten westen van de boerderij staat een monumentale rode beuk op het erf.
Omschrijving
DWARSHUISBOERDERIJ bestaande uit een bedrijfsgedeelte en een woonhuis. Woonhuis op rechthoekige plattegrond en voorzien van plint, bakstenen opbouw en kroonlijst met gietijzeren goot. Het geheel wordt gedekt door een schilddak belegd met rood geglazuurde Tuiles du Nord; twee nokhoekschoorstenen met ijzeren schoorsteenbord.
Symmetrisch ingedeelde voorgevel met centraal een paneeldeur met venster en; geprofileerd kalf; bovenlicht; natuurstenen onderdorpel en neut; koperen deurknop en brievenbus; houten deuromlijsting met daarop “Kostverloren”. Aan weerszijden twee rechtgesloten 6-ruits schuifvensters met hardstenen onderdorpel. Bakstenen dakkapel boven de kroonlijst waarin een rechtgesloten venster; topgevel met geprofileerde daklijst.
De oostelijke zijgevel heeft ondermeer twee keldervensters met diefijzers; hardstenen onderdorpel met initialen en jaartal; een rechtgesloten venster als in de voorgevel maar met persiennes. Het achterhuis heeft tot aan het bedrijfsgedeelte een schilddak met geglazuurde Tuiles du Nord; nokhoekschoorsteen.
Het bedrijfsgedeelte heeft een met riet gedekt wolfdak. De oostelijke gevel heeft nog een rechtgesloten 6-ruits schuifvenster; links een licht getoogde opgeklampte baander met naastgelegen opgeklampte loopdeur en 6-ruits bovenlicht.
Krimp met fundatiesteen en gietijzeren rondvenster. De zijgevel van de schuur is vrij hoog opgemetseld en heeft halfronde gietijzeren stalvensters en een tweede inspringende opgeklampte baander. De westelijke gevel heeft op de overgang van woonhuis naar achterhuis een later ingebracht dubbel venster; platte aanbouw met 6-ruits schuifvenster en openslaand raam. De westelijke gevel is vernieuwd.
Waardering
De dwarshuisboerderij is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:
Cultuurhistorische waarde
- vanwege de waarde van de relatief forse boerderij als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse, gemengde boerenbedrijf vanaf het midden van de negentiende eeuw
Architectuurhistorische waarde
- als bijzondere uitdrukking van een relatief forse boerderij uit de tweede helft van de negentiende eeuw met dwarsgeplaatst voorhuis in Ambachtelijk-traditionele stijl
- vanwege de esthetische kwaliteiten van de boerderij op een ruim erf
- vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering van de boerderij in Ambachtelijk-traditionele stijl
Stedenbouwkundige/ensemble waarde
- vanwege de beeldbepalende ligging van de boerderij op een ruim erf aan de doorgaande weg in het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold
Gaafheid
- vanwege de redelijke mate van gaafheid van de boerderij
- vanwege de waarde van de boerderij in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld in het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold