Dwarshuisboerderij Meppel

Inleiding

De DWARSHUISBOERDERIJ is omstreeks 1915 gebouwd in een rijke Overgangsstijl met elementen uit de Art Nouveau. De voormalige boerderij waarvan het schuurgedeelte is afgebroken ligt beeldbepalend aan de Hesselingen. Op het erf zijn de sporen van een oorspronkelijke Engelse landschapstuin nog aanwezig, met veel oude, waardevolle bomen waaronder een rode kastanje, rode beuk en een witte kastanje. Het perceel wordt aan de voorzijde begrensd door een haag en een toegangshek. Het trappenhuis bevindt zich in het de opmerkelijke uitbouw van de rechterzijgevel. Het INTERIEUR van de hal wordt meegenomen in de redengevende omschrijving.
De achtergevel heeft een nieuwe invulling gekregen en valt buiten de provinciale bescherming. De twee ‘koeienogen’ (dakschild voorkant) en de schuur zijn verdwenen.

Omschrijving

De DWARSHUISBOERDERIJ heeft een samengestelde plattegrond, is onderkelderd, heeft een royale bouwlaag en een afgeknot schilddak belegd met leisteen. Het dak is afgewerkt met een geprofileerde gootlijst langs de nok en een forse uitkragende dakoverstek met geprofileerde gootlijst op decoratieve geprofileerde klossen. Daarnaast hanglijsten op de brede daklijst van decoratief gekleurd zigzag mestelwerk van geel en groen geglazuurde bakstenen. De zinken hemelwaterafvoer verloopt over de gevel. Boven de serre bevindt zich een dakkapel met plat dak, overstek en dubbel venster.
De gevels zijn opgetrokken in een rode baksteen op een tras bekleed met natuursteen waarboven metselwerk, gescheiden met opgaand werk door natuurstenen plint. In de westelijke gevel bevindt zich het cirkelvormige trappenhuis onder een plat dak en overstek op ronde plattegrond, het bestaat uit twee delen gescheiden door een cordonlijst, dichte bovenlichten, rond verlopende roedeverdeelde vensters en in de plint twee keldervensters. Hier vlakbij zit een derde keldervenster in de westgevel. Aan de oostelijke gevel bevindt zich een houten serre onder plat dak met dakoverstek op een trasraam met natuurstenen lekdorpel, vensters en dubbele schuifdeuren op een natuurstenen onderdorpel en neuten boven een natuurstenen drietrapsstoep, bovenlichten op een getand kalf.
De gevels worden geleed door H-vensters op natuurstenen plint en onder latei voorzien van decoraties, hierboven een segmentboog van wit geglazuurde baksteen, in het boogveld bevindt zich wit /geel decoratief metselwerk. Verder lopen er speklagen van wit en groen geglazuurde baksteen over de gevels.
De voorgevel wordt geleed door een centraal gelegen entree met aan weerszijden twee H-vensters en om de hoek in de zijgevels ieder een met de voornoemde detaillering met de toevoeging onder de vensters van natuursteen met een floraal motief. Verder bevindt zich in de voorgevel boven de entree een balkon op grove natuurstenen consoles voorzien van decoratieve invulling, een balkonhek van siersmeedwerk en dubbele deuren onder een dakopbouw met afgerond dak.
De entree is rijk gedecoreerd. De inpandige entree bestaat uit een tongewelf met natuurstenen rondboog op natuurstenen (graniet/marmer) zuilen voorzien van stempelkapitelen op natuurstenen basementen met floraal decoratie, bij de aanzet van de boog bevinden zich twee gebeeldhouwde uilen. De houten paneeldeur met 16-ruits venster, kijkgaatje voorzien van bronzen luikje en een briefopening wordt omlijst door geglazuurde baksteen en natuurstenen onderdorpel en neuten boven een stoep van vier halfronde treden voorzien van granito platen.

Achtergevel is deels gepleisterd, deels voorzien van strokenhout, een luifel, vensters, een rond venster en deuren. Deze gevel valt niet onder de provinciale bescherming.
Het bijgebouw is een niet originele garage.

Het INTERIEUR van de hal is origineel en bestaat uit een portiek met een decoratief en sierlijk vormgegeven boogvormige ingangspartij, een lange hal met trapopgang met een boogvormige omlijsting, paneeldeuren met zesruits venster met een geprofileerde omlijsting, een grijze terrazzo vloer met donkergrijze omlijsting en een klaver vier in de hoeken en een gestuct plafond met ornamenten. Een van de deuren heeft een klein koperen kijkgaatje met deurtje.

Waardering

De dwarshuisboerderij met interieuronderdelen is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de boerderij met interieuronderdelen als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse, gemengde boerenbedrijf omstreeks 1915

Architectuurhistorische waarde

• als bijzondere uitdrukking van een dwarshuisboerderij met bijzondere interieuronderdelen uit omstreeks 1915 in een rijke Overgangsstijl met elementen uit de Art Nouveau
• vanwege de esthetische kwaliteiten van de boerderij met interieuronderdelen op een ruim erf
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende en zorgvuldige detaillering van de boerderij met interieuronderdelen in een rijke Overgangsstijl met elementen uit de Art Nouveau

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de beeldbepalende ligging van de boerderij op een ruim erf met parkachtige tuinaaleg aan de Hesselingen
• vanwege de betekenis van de boerderij en de interieuronderdelen als essentiële onderdelen van een boerderijcomplex dat als representant van de historische Drentse boerderij in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is

Gaafheid

• vanwege de hoge mate van gaafheid van het voorhuis van de boerderij met interieuronderdelen

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de dwarshuisboerderij in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken