Dwarshuisboerderij Ruinerwold

Inleiding

Een omstreeks 1900 gebouwde DWARSHUISBOERDERIJ met vrijstaande VARKENSSCHUUR. De boerderij is gebouwd in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant en uitgevoerd met een dwars op de schuur geplaatst voorhuis en schuur voorzien van een dwarsdeel. Dit boerderijtype is karakteristiek voor het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold. De boerderij is beeldbepalend gelegen aan de doorgaande weg, heeft een diepe voortuin en ligt in de oorspronkelijke agrarische lintbebouwing aan Dijkhuizen, buiten de bebouwde kom van Ruinerwold. De boerderij heeft aan de westzijde een oprit naar het achtererf die is bestraat met een niet originele betonklinker. De voortuin bestaat uit gras met langs de weg enkele oude bomen. Het bedrijfsgedeelte is rondom gedeeltelijk bestraat met oude klinkertjes.

Omschrijving

Een 1 bouwlaag hoge en deels onderkelderde DWARSHUISBOERDERIJ die is opgetrokken in rood/bruine baksteen op een grijs gepleisterde plint; op de hoeken van de voorgevel gemetselde hoekpilasters. Het dwarshuis wordt gedekt door een schilddak belegd met geglazuurde Tuiles du Nord; twee gemetselde nokhoekschoorstenen met uitkragende rand; verkropte kroonlijst. Verhoogd middenrisaliet met dakkapel onder overkragend zadeldak; geprofileerde windveer; uitkragende houten bakgoot; porte brisee voorzien van rondboog bovenlicht onder strekkenlaag; houten balkon op gedecoreerde houten consoles en voorzien van een houten balustrade.
Schuur en achterhuis worden gedekt door een wolfdak waarbij het achterhuis is belegd met geglazuurde Tuiles du Nord en de schuur met riet voorzien van nokvorsten; niet origineel dakvenster in oostelijk en westelijk dakschild achterhuis; zinken bakgoot op houten plank op klossen langs achterhuis; gemetselde nokschoorsteen. Onderlangs het westelijk dakschild van de schuur 2 rijen pannen; onderlangs het oostelijk dakschild niet originele lichtdoorlatende golfplaten; aan achterzijde schuur is het oorspronkelijke uilenbord vervangen door niet originele golfplaten.
De noordelijke voorgevel van het woonhuis wordt geleed door vier licht getoogde H-vensters onder gemetselde strekkenlaag en voorzien van houten lekdorpel. In het middenrisaliet een entree in rondboogportiek voorzien van gemetselde ontlastingsboog met sluitsteen; de entree bestaat uit een originele vleugeldeur voorzien van houtsnijwerk en twee vensters voorzien van smeedijzeren sierrooster; natuurstenen onderdorpel en neut; geprofileerd kalf; rondboog bovenlicht onder rollaag; gevelsteen in portiek; hardstenen stoep van twee treden hoog.
De westelijke zijgevel van het woonhuis wordt geleed door twee H-vensters als in de voorgevel; klein vierkant venster onder rollaag; twee liggende keldervensters. In de oostelijke zijgevel twee H-vensters als in de voorgevel.
De oostelijke zijgevel van het achterhuis wordt geleed door een niet origineel samengesteld venster; in de krimp een klein formaat H-venster als in de voorgevel. De indeling van de oostgevel van de schuur is op onderdelen gewijzigd en bestaat uit een samengesteld venster onder rollaag; drie opgeklampte deuren; drie geootgde gietijzeren stalvensters onder rollaag.
In de westelijke gevel van het achterhuis een getoogd T-venster en een getoogd H-venster met gewijzigde detaillering; een opgeklampte baander met naastgelegen opgeklampte deur voorzien van 4-ruits bovenlicht onder doorlopende bovendorpel onder rollaag; in de krimp een gietijzeren rondboogvenster onder rollaag en een getoogd liggen gietijzeren stalvenster onder rollaag; in de krimp een golvend gedecoreerde daklijst. De westelijke zijgevel van de schuur wordt geleed door twee opgeklampte deuren en 11 rechtgesloten gietijzeren stalvensters voorzien van gemetselde lekdorpel (enkele gietijzeren vensters zijn verwijderd).
In de deels gewijzigde achtergevel van de schuur een opgeklampte baander; twee dubbele opgeklampte deuren onder rollaag; opgeklampte deur met venster onder rollaag; smeedijzeren staafankers; drie getoogde gietijzeren stalvensters onder rollaag.
Langs de westgevel van de boerderij een vrijstaande VARKENSSCHUUR die is opgetrokken in rood/bruine baksteen en wordt gedekt door een zadeldak belegd met een gesmoorde opnieuw verbeterde Hollandse pan; windveer voorzien van makelaar. De noordelijke voorgevel van de schuur wordt geleed door 2 staande 6-ruits vensters voorzien van gepleisterde lekdorpel en onder hanenkam; smeedijzeren staafankers; gietijzeren rondvenster onder rollaag. In de gedeeltelijk gewijzigde westelijke zijgevel drie opgeklampte deuren; 5 rechtgesloten vensters; smeedijzeren staafankers. De zuidelijke achtergevel is gewijzigd en voorzien van een niet originele opgeklampte schuifdeur en een houten betimmering van de topgevel. De oostelijke zijgevel wordt geleed door 4
opgeklampte deuren en 5 rechtgesloten vensters; smeedijzeren staafankers.

Waardering

De dwarshuisboerderij met varkensschuur is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de relatief forse boerderij met varkensschuur als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse, gemengde boerenbedrijf omstreeks 1900

Architectuurhistorische waarde:

• als bijzondere uitdrukking van een relatief forse boerderij uit omstreeks 1900 met dwarsgeplaatst voorhuis en varkensschuur in Ambachtelijk-traditionele stijl
• vanwege de esthetische kwaliteiten van de boerderij op een ruim erf
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering van de boerderij met varkensschuur in Ambachtelijk-traditionele stijl

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de beeldbepalende ligging van de boerderij met varkensschuur op een ruim erf aan de doorgaande weg in het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold
• vanwege de betekenis van de boerderij en de varkensschuur als essentiële onderdelen van een boerderijcomplex dat als representant van de historische Drentse boerderij in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van de boerderij met varkensschuur
• vanwege de waarde van de boerderij met varkensschuur in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld in het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold