Dwarshuisboerderij Ruinerwold

Inleiding

Boerderijcomplex bestaande uit een DWARSHUISBOERDERIJ met monumentale INTERIEURONDERDELEN en een naastgelegen BIJSCHUUR. De boerderij is gebouwd in 1897 in een Eclectische stijl, waarbij het achterhuis en de schuur in een meer Ambachtelijk-traditionele stijl zijn vormgegeven. De boerderij is uitgevoerd met een dwars op de schuur geplaatst voorhuis en schuur voorzien van een dwarsdeel. Dit boerderijtype is karakteristiek voor het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold. Het boerderijcomplex vormt een beeldbepalend onderdeel van het agrarische bebouwingslint en ligt tegenover de dwarshuisboerderij Haakswold 23 die eveneens is aangewezen als provinciaal monument.
Het pand is op onderdelen gewijzigd: een nieuw balkon, enkele nieuwe luiken, een toegevoegde serre, achterschild woonhuis opnieuw belegd, dakramen, het achterhuis heeft aan de westzijde een nieuwe invulling en de achtergevel van de schuur is deels gewijzigd.
Het erf is ruim met enkele aanpassingen en bijgebouwen van latere datum.

Omschrijving

DWARSHUISBOERDERIJ bestaande uit een dwars geplaatst voorhuis gedekt door een schilddak belegd met gesmoorde Lucas IJsbrandspan (met uitzondering van het achterschild en twee nokhoekschoorstenen. Daarachter een achterhuis gedekt door een schilddak belegd met geglazuurde opnieuw verbeterde Hollandse pan en een gemetselde schoorsteen; het bedrijfsgedeelte wordt gedekt door een met golfplaten overdekt afgewolfd rieten zadeldak. Het dwarshuis heeft een risaliserende opbouw en is opgetrokken in rood/bruine baksteen op een hardstenen plint, heeft speklagen en een kroonlijst.
De symmetrische voorgevel heeft in het midden een entree met harstenen stoep, rondboog portaal met kraalprofiel, aanzet- en sluitstenen, dubbele paneeldeur met naald en smeedijzeren sierrooster. Balkon op hardstenen consoles voorzien van nieuw hekwerk. De gemetselde dakkapel heeft hardstenen pilasters en een fronton met sierstukken. Aan weerszijden van de entree twee getoogde schuifvensters voorzien van (nieuwe) persiennes, hardstenen onderdorpel en aanzet- en sluitstenen. Westgevel met niet te beschermen serre. Oostegevel met drie getoogde vensters als in voorgevel en vier keldervensters met diefijzers. Het achterhuis ken t een soberder opbouw. De schuur heeft ondermeer een zijbaander met naastgelegen loopdeur (voorzien van niet originele detaillering); in de krimp twee boven elkaar geplaatste gietijzeren rondvensters; in de zijgevels ondermeer mestdeuren, getoogde gietijzeren stalvensters en wagendeuren. De achtergevel is deels gewijzigd, maar heeft in de korfboog een sluitsteen met jaartal.
Het dwarshuis heeft waardevolle INTERIEURONDERDELEN. Dit woonhuis heeft de oorspronkelijke indeling met centrale gang met aan weerszijden de kamers. De gang heeft een wit marmeren vloer, plinten en neuten. Een gemarmerde lambrisering met daarboven stucwerk decoraties (hoogreliëfs van de jacht, visserij, fruitteel en akkerbouw) binnen een omlijsting. De deuren zijn voorzien van een Neorenaissancistische omlijsting. Het plafond is eveneens voorzien van stucwerk. Achtergang bereikbaar via een gepleisterde boogconstructie waarin een dubbel scharnierende tochtdeur. In de achtergang zijn de deuromlijstingen eenvoudiger. Van de voorkamers zijn voornamelijk de plafonds van belang.

Waardering

De dwarshuisboerderij met interieuronderdelen en bijschuur is van algemeen belang voor de provincie Drenthe op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de relatief forse boerderij met interieuronderdelen en bijschuur als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het Drentse, gemengde boerenbedrijf omstreeks 1900

Architectuurhistorische waarde

• als bijzondere uitdrukking van een relatief forse boerderij met interieuronderdelen en bijschuur uit uit 1897 in Ambachtelijk-traditionele stijl met Eclectische elementen
• vanwege de esthetische kwaliteiten van de boerderij met interieuronderdelen en bijschuur op een ruim erf
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering van de boerderij interieuronderdelen en bijschuur in Ambachtelijk-traditionele stijl met Eclectische elementen

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de beeldbepalende ligging van de boerderij met interieuronderdelen en bijschuur op een ruim erf aan de doorgaande weg in het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold
• vanwege de betekenis van de boerderij, de interieuronderdelen en de bijschuur als essentiële onderdelen van een boerderijcomplex dat als representant van de historische Drentse boerderij in cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig opzicht van belang is
• vanwege de ensemblewaarde met de tegenoverliggende dwarshuisboerderij Haakswold 23 die eveneens is aangewezen als provinciaal monument

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van de boerderij met interieuronderdelen en bijschuur
• vanwege de waarde van de boerderij met interieuronderdelen en bijschuur in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld in het cultuurhistorisch zeer waardevolle agrarische gebied rond Ruinerwold