Pastorie Gieterveen

Inleiding

Een omstreeks 1840 in een Ambachtelijk-traditionele bouwstijl gebouwde PASTORIE met als ERFAFSCHEIDING een laag gemetseld muurtje. Het gebouw heeft visuele en functionele samenhang met de naastgelegen Hervormde kerk (Rijksmonument). Het pand ligt beeldbepalend aan de Broek naast de kerk, maar is op onderdelen aangepast. De forse dakkapel aan de voorzijde is in de jaren twintig van de vorige eeuw aangebracht. De detaillering van de H-vensters is meer recentelijk gewijzigd. Ook zijn de schoorstenen in de loop der jaren verwijderd. De erfinrichting aan de voorzijde is fraai met gazon, een pad van oude klinkers naar de voordeur een vier geknotte linden achter een laag erfafscheidingsmuurtje.

Omschrijving

De uit 1 bouwlaag bestaande PASTORIE op rechthoekige plattegrond is opgetrokken in rood/bruine baksteen en wordt gedekt door een schilddak met daarop een grijs gesmoorde,
platte Friese pan. In het midden van het zuidelijk dakschild aan de voorzijde staat een forse gemetselde dakkapel onder een plat overkragend dak op houten klossen. Hierin zijn twee T-vensters onder rollaag aangebracht. Verder een brede geprofileerde daklijst met daarboven een houten bakgoot op klossen en een geprofileerde en gedecoreerde gootlijst. Tevens een niet originele dakkapel in in het noordelijk dakschild aan de achterzijde.
De gevels worden geleed door H-vensters met een gewijzigde niet originele detaillering onder. Boven de vensters een hanenkam, met uitzondering van het voorste venster in de oostgevel (niet originele strekkenlaag) en het voorste venster naast de serre in de westgevel.
Tegen de westelijke gevel is een houten serre op rechthoekige plattegrond opgetrokken; staande vensters met 9-ruits bovenlicht voorzien van geel gehamerd glas; uitkragend plat dak met geprofileerde daklijst.
De entree bevindt zich in het midden van de symmetrische voorgevel en bestaat uit een niet originele deur met bovenlicht voorzien van glas-in-lood; hanenkam; geprofileerd kalf; gepleisterde onderdorpel.
Tegen de noordelijke achtergevel van de pastorie een forse aanbouw op rechthoekige plattegrond voorzien van een naar achter toe aflopend en inzwenkend schilddak met daarop een gesmoorde platte Muldenpan. Aan de oostzijde een houten bakgoot op klossen. De westelijke zijgevel hiervan is opnieuw opgetrokken met een niet originele baksteen, heeft een gewijzigde gevelindeling en een niet originele stalen garagedeur. In de oostelijke gevel een fors, niet origineel, samengesteld venster en opgeklampte deur met natuurstenen onderdorpel.
Langs de voorzijde een ERFAFSCHEIDING in de vorm van rood/bruine baksteen waarop een afdekking in de vorm van een kardinaalsmuts met aan weerszijden van het pad naar de entree twee lage zuiltjes van rode baksteen.

Waardering

De pastorie met voortuin met geknotte linden en erfafscheiding is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• het dwarshuis gebouwd als pastorie met voortuin met geknotte linden en erfafscheiding vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een kerkelijke dienstwoning op het Drentse platteland uit de eerste helft van de negentiende eeuw

Architectuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van de pastorie als dwarshuis in Ambachtelijk-traditionele trant uit omstreeks 1840 met voortuin met geknotte linden als representant van woonhuisarchitectuur in de eerste helft van de negentiende eeuw in Drenthe;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de zorgvuldige detaillering in Ambachtelijk-traditionele trant

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de bijzondere betekenis van de kerkelijke dienstwoning met voortuin met geknotte linden en erfafscheiding voortkomend uit de beeldbepalende ligging aan de Broek
• vanwege de ensemblewaarde van de pastorie met voortuin met geknotte linden en erfafscheiding met de naastgelegen rijksmonumentale Nederlands Hervormde kerk en de schuin tegenover gelegen voormalige Vrijzinnig Hervormde kerk Broek 2 die eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur van de pastorie met voortuin met geknotte linden en erfafscheiding;
• vanwege de vanwege de waarde van de pastorie met voortuin met geknotte linden en erfafscheiding in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en de redelijke mate van gaafheid van het bebouwingsbeeld van de omgeving

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van de pastorie met voortuin met geknotte linden en erfafscheiding in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken