Schoolgebouw Meppel

Inleiding

Het tegenwoordig als SCHOOLGEBOUW fungerende pand is in 1894 in de stijl van de Neorenaissance gebouwd (gedenksteen topgevel). Oorspronkelijk is het pand gebouwd als ‘Het Wapen van Meppel’, een hotel annex koffiehuis. In de periode dat het fungeerde als hotel/ koffiehuis had werd het door de plaatselijke werkliedenvereniging als verenigingsgebouw gebruikt. In 1909 werd in het pand de voormalige Rijkslandbouwwinterschool gevestigd. Het gebouw heeft nog steeds een schoolfunctie (Regionaal scholengemeenschap Stad en Esch), is een aantal keren uitgebreid met verschillende aanbouwen. De school vormt een functionele eenheid met de naastgelegen villa Zuideinde 53 die eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument. Het ensemble maakt onderdeel uit van de bebouwing aan het Zuideinde in het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark.
Het hoofdvolume aan het Zuideinde bevindt zich in de rooilijn en bestaat uit twee delen uit vermoedelijk verschillende periodes, het noordelijke deel is het oorspronkelijke gebouw in Neorenaissancistische stijl en het aangebouwde zuidelijke deel is in vergelijkbare, maar versoberde stijl uitgevoerd. Haaks hierop staat een grote achteraanbouw met lokalen. De genoemde volumes worden in de onderstaande tekst nader beschreven. Het pand lijkt onlangs gerestaureerd. Aan de straatzijde bevindt zich een smalle tuin met een origineel smeedijzeren HEKWERK met sierlijk motief in toegangshek.

Omschrijving

Het SCHOOLGEBOUW heeft een samengestelde plattegrond, twee bouwlagen en een afgeknot samengesteld dak, deels met een zwart geglazuurde gegolfde Friese en zwart geglazuurde Oude Holle pan, op dit dak bevindt zich een gemetselde nokschoorsteen tussen noordelijk en zuidelijk deel. Beide daken sluiten niet geheel op elkaar aan. Op het noordelijke dakschild bevindt zich nog een gemetselde schoorsteen. In het oostelijke dakschild bevinden zich een metalen dakvensters, een aantal metalen schoorstenen en windveer waaronder een hemelwaterafvoer met vergaarbak. De achterzijde (oost) van het hoofdvolume heeft een gootlijst op klossen boven blinde muurankers, de zij- en voorkant zijn voorzien van een geprofileerde uitkragende gootlijst boven een forse daklijst.
Op het dak van het oudste (noordelijke) volume bevindt zich centraal een dakopbouw met zadeldak en een trapgevel met natuurstenen dekplaten die overgaan in cordonlijsten, gepleisterde aanzetstenen boven een speklaag met gedecoreerde ornamenten op de hoeken, een dubbel venster in een gemetselde rondboog met een gedecoreerd boogveld en de datering ‘1894’ en een sluitsteen in de vorm van een mannenhoofd onder voluut.
Van hieruit loopt een pilaster omhoog in de topgevel. Op de gevel zijn sierankers en een hijsanker aangebracht. De topgevel heeft gedecoreerde wangen en een ‘leeuwenornament’ op de top.
Op het dak van het zuidelijke volume bevindt zich een dakkapel met een zadeldak en zijkanten van zink, een geprofileerde daklijst, fronton, een piron, dubbelvenster met dubbel bovenlicht, decoratieve vensteromlijsting boven een risaliserende goot.
De gevels zijn opgetrokken in bruinrode baksteen met rode bakstenen lagen (noord) en gepleisterde speklagen (zuid).
De gevelgeleding van het zuidelijke volume is symmetrisch, aan weerszijden van de entree bevinden zich op de begane grond twee en op de bovenverdieping, niet originele T/H-vensters op natuurstenen afzaten die op de verdieping in een waterlijst overgaan onder segmentboog met gepleisterde aanzet- en sluitstenen, in het boogvelddecoratief gedecoreerd pleisterwerk. Tussen de verdiepingen loopt een cordonlijst.
In het risaliserende middendeel bevindt zich een inpandige entree, onder een rondboog en tongewelf ligt verdiept de dubbele paneeldeur met natuurstenen vloer, geprofileerd kalf en halfrond bovenlicht. Vanuit de rollaag en de sluit- en aanzetstenen lopen speklagen.
Hierboven een balkon met een balustrade omlijst door een segmentboog met sluit- en aanzetstenen. Verder originele dubbele deuren en bovenlicht. De zijgevel wordt geleed door gemetselde banden, waterlijst en cordonlijst, en vier vensters met siermetselwerk in boogvelden, segmentboog met aan- en sluitstenen en een hemelwaterafvoer.
Het zuidelijke volume is opgetrokken in een lichtere baksteen, symmetrische gevelindeling met aan weerszijden van een risaliserend deel twee T-vensters op begane en twee op de verdieping, hanenkammen, natuurstenen lekdorpels, speklagen en cordonlijst. In het risaliserende middendeel bevinden zich vensters, op de begane grond een rondboogvenster met gemetselde boog en sluitsteen. Bovenverdieping een T-venster. De zijgevel wordt geleed door speklagen en een hemelwaterafvoer. Aan de achterzijde bevinden zich vier vensters, waarvan er een is dichtgezet en een hemelwaterafvoer met vergaarbak.
De vensters zijn deels voorzien van markiezen.
Aanbouwen zijn verbonden met nr. 53 aan de achterzijde. Linkerzijde aangebouwde klaslokalen onder mansardekap met zwartgeglazuurde boulet (kruis) pan, niet originele dakvensters en een hemelwaterafvoer op een bruine baksteen, steunberen en roedenverdeelde vensters onder segmentbogen. Verder zijn er aanbouwen en wijzigingen die niet onder de provinciale bescherming vallen.

Waardering

Het schoolgebouw met hekwerk is van algemeen provinciaal belang op grond van de volgende criteria:

Cultuurhistorische waarde

• het schoolgebouw met hekwerk vertegenwoordigt cultuurhistorische waarde vanwege de opeenvolgende regionale functies: als verenigingsgebouw van de werkliedenvereniging vormt het een gebouwde uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkelingen aan het einde van de negentiende eeuw; als schoolgebouw vormt het een uitdrukking van regionale onderwijsvoorzieningen uit omstreeks 1910 in Drenthe

Architectuurhistorische waarde

• vanwege de waarde van het schoolgebouw met hekwerk uit 1894 als bijzondere uitdrukking van een regionale onderwijsvoorziening in de stijl van de Neorenaissance in Drenthe;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp;
• vanwege het kenmerkende materiaalgebruik en de opvallende en zorgvuldige detaillering in de stijl van de Neorenaissance

Stedenbouwkundige/ensemble waarde

• vanwege de betekenis van het schoolgebouw met hekwerk vanwege de beeldbepalende ligging als onderdeel van de bebouwing aan het Zuideinde in het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark
• vanwege de ensemblewaarde met de naastgelegen villa Zuideinde 53 die eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument

Gaafheid

• vanwege de redelijke mate van gaafheid van het schoolgebouw met hekwerk;
• vanwege de vanwege de waarde van het schoolgebouw met hekwerk in relatie tot de hoge mate van gaafheid van de stedenbouwkundige structuur en het bebouwingsbeeld van de bebouwing aan het Zuideinde in het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark van de omgeving

Zeldzaamheid

• vanwege de redelijke mate van zeldzaamheid van het schoolgebouw met hekwerk in de provincie Drenthe in relatie tot de voornoemde cultuurhistorische, architectonische en stedenbouwkundige kenmerken